2015-10-14 14:25:34 +02:00
In diesem Kapitel sei \( \emptyset \neq B \subseteq \mdr ^ { 2 } \) , \( B \)
2012-11-26 07:30:08 +01:00
kompakt, \( D \subseteq \mdr ^ { 2 } \) offen, \( B \subseteq D \)
2015-10-14 14:25:34 +02:00
und \( \varphi = ( \varphi _ { 1 } , \varphi _ { 2 } , \varphi _ { 3 } ) \in C ^ { 1 } ( D, \mdr ^ { 3 } ) \) . Das heißt: \( \varphi _ { |B } \) ist eine Fläche mit
2012-11-26 07:30:08 +01:00
Parameterbereich \( B \) , \( S: = \varphi ( B ) \)
\begin { definition}
\index { Oberflächenintegral}
Definiere die folgenden \textbf { Oberflächenintegrale} :
\begin { enumerate}
2015-10-14 14:25:34 +02:00
\item Sei \( f: \, S \to \mdr \) stetig. Dann:
2012-11-26 07:30:08 +01:00
\[
\int _ { \varphi } { f\mathrm { d} \sigma } :=\int _ { B} { f(\varphi (u,v))\lVert N(u,v)\rVert \mathrm { d} (u,v)}
\]
\item Sei \( F: \, S \to \mdr ^ { 3 } \) stetig. Dann:
\[
\int _ { \varphi } { F\cdot n\mathrm { d} \sigma } :=\int _ { B} { F(\varphi (u,v))\cdot N(u,v)\mathrm { d} (u,v)}
\]
\end { enumerate}
\end { definition}
\begin { beispiel}
Seien \( D, \, B, \, f, \, \varphi \) wie im letzten Beispiel in Kapitel 14.
Sei \( F ( x,y,z ) : = ( x,y,z ) \) ; bekannt: \( N ( u,v ) = ( - 2 u, - 2 v, 1 ) \) . Dann:
\begin { align*}
F(\varphi (u,v))\cdot N(u,v)& =F(u,v,u^ { 2} +v^ { 2} )\cdot (-2u,-2v,1)\\
& =(u,v,u^ { 2} +v^ { 2} )\cdot (-2u,-2v,1)\\
& =-(u^ { 2} +v^ { 2} )
\end { align*}
2015-10-14 14:25:34 +02:00
Also:
2012-11-26 07:30:08 +01:00
\[
\int _ { \varphi } { F\cdot n\mathrm { d} \sigma } =-\int _ { B} { (u^ { 2} +v^ { 2} )\mathrm { d} (u,v)} =-\frac { \pi } { 2}
\]
\end { beispiel}
\begin { satz} [Integralsatz von Stokes]
\label { Satz 15.1}
Es sei \( B \) zulässig, \( \partial B = \Gamma _ { \gamma } \) , wobei \( \gamma = ( \gamma _ { 1 } , \gamma _ { 2 } ) \) wie zu Beginn des Kapitels
13 ist. Es sei \( \varphi \in C ^ { 2 } ( D, \mdr ^ { 3 } ) \) . Weiter sei \( G \subseteq \mdr ^ { 3 } \) offen, \( S \subseteq G \) und \( F = ( F _ { 1 } ,F _ { 2 } ,F _ { 3 } ) \in C ^ { 1 } ( G, \mdr ^ { 3 } ) \) . Dann:
\[
\underbrace { \int _ { \varphi } { \rot F\cdot n\mathrm { d} \sigma } } _ { \text { Oberflächenint.} } =
\underbrace { \int _ { \varphi \circ \gamma } { F(x,y,z)\cdot \mathrm { d} (x,y,z)} } _ { \text { Wegint.} }
\]
\end { satz}
\begin { beispiel}
\( D, \, B, \, f, \, F \) und \( \varphi \) seien wie in obigem Beispiel.
% Bild einfuegen
2015-10-14 14:25:34 +02:00
Hier: \( \gamma ( t ) = ( \cos t, \sin t ) \quad ( t \in [ 0 , 2 \pi ] ) \) .
2012-11-26 07:30:08 +01:00
Dann: \( ( \varphi \circ \gamma ) ( t ) = \varphi ( \cos t, \sin t ) = ( \cos t, \sin t, 1 ) \quad ( t \in [ 0 , 2 \pi ] ) \) .
Es ist \( \rot F = 0 \) , also: \( \int _ { \varphi } { \rot F \cdot n \mathrm { d } \sigma } = 0 \)
\begin { align*}
\int _ { \varphi \circ \gamma } { F(x,y,z)\mathrm { d} (x,y,z)} & =
\int _ { 0} ^ { 2\pi } { F((\varphi \circ \gamma )(t))\cdot (\varphi \circ \gamma )'(t)\mathrm { d} t} \\
& =\int _ { 0} ^ { 2\pi } { F(\cos t,\sin t, 1)\cdot (-\sin t,\cos t,0)\mathrm { d} t} \\
& =\int _ { 0} ^ { 2\pi } { \underbrace { (\cos t,\sin t,1)\cdot (-\sin t,\cos t,0)} _ { =0} \mathrm { d} t} \\
& =0
\end { align*}
\end { beispiel}
\begin { beweis}
2015-10-14 14:25:34 +02:00
Sei \( \varphi : = \varphi \circ \gamma , \, \varphi = ( \varphi _ { 1 } , \varphi _ { 2 } , \varphi _ { 3 } ) \) , also
2012-11-26 07:30:08 +01:00
\( \varphi _ { j } = \varphi _ { j } \circ \gamma \quad ( j = 1 , 2 , 3 ) \) .
Zu zeigen:
\begin { align*}
\int _ { \varphi } { \rot F\cdot n\mathrm { d} \sigma }
& =\int _ { \varphi } { F(x,y,z)\mathrm { d} (x,y,z)} \\
& =\int _ { 0} ^ { 2\pi } { F(\varphi (t))\cdot \varphi '(t)\mathrm { d} t} \\
& =\int _ { 0} ^ { 2\pi } { \left (\sum _ { j=1} ^ { 3} { F_ { j} (\varphi (t))\varphi _ { j} '(t)} \right )\mathrm { d} t} \\
& =\sum _ { j=1} ^ { 3} { \int _ { 0} ^ { 2\pi } { F_ { j} (\varphi (t))\varphi _ { j} '(t)\mathrm { d} t} }
\end { align*}
Es ist \( \int _ { \varphi } { \rot F \cdot n \mathrm { d } \sigma } = \int _ { B } { \underbrace { ( \rot F ) ( \varphi ( x,y ) ) \cdot ( \varphi _ { x } ( x,y ) \times \varphi _ { y } ( x,y ) ) } _ { = :g ( x,y ) } \mathrm { d } ( x,y ) } \) .
Für \( j = 1 , 2 , 3 \) :
\[
h_ { j} (x,y):=\left (\underbrace { F_ { j} (\varphi (x,y))\frac { \partial \varphi _ { j} } { \partial y} (x,y)} _ { =:u_ { j} (x,y)} ,\underbrace { -F_ { j} (\varphi (x,y))\frac { \partial \varphi _ { j} } { \partial x} (x,y)} _ { =:v_ { j} (x,y)} \right )\quad ((x,y)\in D)
\]
\( h _ { j } = ( u _ { j } ,v _ { j } ) ; \quad F \in C ^ { 1 } , \, \varphi \in C ^ { 2 } \) , damit folgt: \( h _ { j } \in C ^ { 1 } \)
Nachrechnen: \( g = \mathrm { div } h _ { 1 } + \mathrm { div } h _ { 2 } + \mathrm { div } h _ { 3 } \)
Damit:
\begin { align*}
\int _ { B} { \rot F\cdot n\mathrm { d} \sigma }
& =\sum _ { j=1} ^ { 3} { \int _ { B} { \mathrm { div} \, h_ { j} (x,y)\mathrm { d} (x,y)} } \\
& =\sum _ { j=1} ^ { 3} { \int _ { \gamma } { (u_ { j} \mathrm { d} y-v_ { j} \mathrm { d} x)} } \\
& =\int _ { 0} ^ { 2\pi } { F_ { j} (\varphi (t))\varphi _ { j} '(t)\mathrm { d} t}
\end { align*}
\end { beweis}